Selasa, 22 Maret 2011

Ajensia Privadu 5 Fo Ajuda US$10.000.00 Ba NGO HIAM Health TL, Horta: Nutrisaun Ladiak Estadu Maka

Posting Husi : Miro nascimento
DILI-Prezidenti Republik Jose Ramos Horta hatete, iha nasaun ida maka problema Mal Nutrisaun  Aas maka Estadu ho sosiedade maka moe.”Hau hanoin iha nasaun ida maka akontese problema Mal Nutrisaun Aas maka ita hot-hotu nia moe, Estadu nia moe, Sosiedade nia moe ne’ebe  iha familia ida labarik sai moras bo’ot tanba kiak.
Dalaruma laos ba kiak deit maibe falta edukasaun  konnesementu, tanba  ita bele kiak maibe sei hatene nutrisaun, ita bele hatene halo hahan reflesaun ne’ebe iha vitamina no nutrisaun diak hau hanoin sei la akontese buat sira hanesan ne’e,”tenik Horta iha  nia deskursu ba Seremonia entrega Cek ba NGO HIAM iha Salaun Palasiu Prezidenti, Aitarak Laran, Dili,  Segunda (21/3). 
Iha oportunidade ne’e mos PR Horta  fo agradese ba Ajensia lima ne’be maka fo Ajuda ona ba NGO HIAM Health. Maibe iha parte seluk mos Horta hatete  uluk Prezidensia Republika iha tinan kotuk mos fo  ona ajuda osan US$80.000.00 doalr, no iha tinan ida ne’e sei kontinua, sei fo nafatin 80.000.00 dolar ba HIAM Health.
“ Laos ne’e deit, maibe hau fo tena ita bo’ot nia naran ba eventu ida iha Melbone Australia hau mak ba koalia iha ne’eba, iha loron 6 Abril, komferensia bo’ot ida advogadus ho ema atus tolu to’o  atus lima iha ne’eba, no hau hatete ba sira hau pronto atu ba tuir imi nia eventu,  maibe imi tenki halo donestu ida kash ruma ba NGO ruma iha TL no sira konkorda,  ita hatene sei hetan osan lubuk ida tanba mesak advogadu bo-bo’ot deit besik atus 3 ka lima resin iha Australia tomak no hau fo tena ita nia naran ba sira hanesan benifisiaria”,tenik horta.
Horta hatutan nia mos sei koalia ho IATA (International Civil Aviation) para rekonnese ajensia sira ne’ebe iha Dili, tanba agora ajensia viajen sira ne’ebe iha Dili, laiha posibilidade para diretamente independentemente halo bodiks, tenki liu husi ajensia ruma iha liur, iha Bali, Jakarta, Singapora, Darwin.
“Hau hanoin IATA haluha tena karik Timor Independenti tinan sanulu tena, hau sei fo hanoin ba sira”,dehan tan Horta.
Diretora NGO HIAM Health (Hamutuk Ita Ajuda Malu) Rosaria Martins hatete nia agradese ba Prezidenti no ba Ajensia sira ne’ebe fo ajuda  tanba bele organiza programa ida ne’e  . Programa ida ne’ebe husi ema hotu nia fuan no nia laran atu kontribui  hodi fo ajuda ba maun alin sira ne’eba maka presiza.
Nia hatutan lia fuan karidade ne’e hanesan lia fuan ida ne’ebe maromak fo mai atu bele hanoin nudar humanu, nudar ema ida iha rai atu bele fo fila fali buat ne’ebe  iha ba maluk sira ne’ebe maka laiha.
“Ita hateke fali ba ita nia maluk sira iha liur, ita nia laran susar fali tanba iha balu maka sei moris iha terus no susar nia laran”,hatete Nia.
Tuir nia mal nutrisaun ne’e problema bo’ot ba rai Timor tanba, jerasaun ba future iha labarik ki’ik sira nia liman.
“Ne’eduni  ita sira ne’ebe iha dadauk ne’emaka laiha kontribuisaun hodi ajuda malu hodi fo kontribuisaun ne’ebe diak ba ita nia nasaun, hau nia hanoin ita nia future mos sei ladiak , ne’eduni ita nia kontribuisaun importante atu ajuda ita nia alin ki’ik oan sira atu nune’e ita nia jerasaun foun bele furak liutan hanesan nasaun sira seluk ne’ebe dezenvolvidu,”tenik Rosaria Martins.       
Reprezentante Ajensia HWT (Harvey World Travel) Rafael de Araujo hatete, ajuda osan US$10.000.00, dolar ne’e mai husi ajensia lima maka hanesan, SIT, HWT, Timor Mega Tours, JC Travel ho VIP Travel. Ajensia liama  ne’e hanoin halo nusa tau osan hamutuk atu ajuda NGO local ne’ebe hetan responsabilidade hare labarik sira ne’ebe hetan sofre ba Mal Nutrisaun, sofre tanba familia no hetan sofre tanba lahetan atensaun husi NGO no Estadu ruma.
“Osan ne’e ami fo ho intensaun atu fo ba NGO HIAM para sira bele kontinua kaer sira nia knar, kontinua halao sira nia programa ida ne’ebe fo tulun ba labarik sira ne’ebe sai husi Hospital maibe, doutor rekomenda katak sira ne’e presiza tratamentu saude liu husi Nutrisaun, entaun osan ne’e entrega ba NGO HIAM para sira bele uja hodi sosa buat ne’ebe presiza duni ba labarik sira ne’ebe sira halibur iha sira nia NGO li-liu sira ne’be sofre ba Mal Nutrisaun”, tenik Rafael.
Mal Nutrisaun katak Rafael ema ho akiu la diak ka cacat tanba hahan ladiak Vitamina laiha no falta protein maka bele fo mos impaktu ladiak ba futuru Nasaun.
Iha parte seluk Akedenemik Mariano dos Santos hatete ajuda sira ne’ebe NGO sira sempre hetan maibe realidade Mal Nutrisaun iha nasaun ida ne’e kontinua as ba bebeik.
“Hau lahatene osan sira ne’ebe sira hetan husi doador sira ne’e hodi halo hotu saida maka kada tinan divia numeru Mal Nutrisaun tun maibe kontinua aumenta,” dehan Mariano.  Jin
Hasae Produsaun Hamenus Importasaun
DILI-Governu liu husi Minis teriu Turismo Comersiao no Industria (MTCI) tenke hamenus importasaun fos husi rai liur, para nune’e produtu local hanesan hare’e ne’ebe agrikultor sira kuda bele folin iha rai laran.
Liafuan Nia  dehan husi Direitur Luta Hamutuk Mericio Akara ba STL,iha Farol,  kinta,(17/03)  sekuando Governu liu husi MTCI hamenus importasaun fos husi rai liur no Ministeriu Agrikultura no Pescas (MAP) tenke fo atensaun hodi hasae produsaun agrikultor. Ne’e signifika ba futuro agrikultor sira nia moris   bele diak, tanba sira nia produsaun bele folin iha rai laran.
Nia hatutan, sekuando komesa agora governu husi parte rua MAP No MTCI la hola atensaun ba kestaun ne’e, ba future TL sei depende nafatin ba fos importasaun nian no vida moris agrikultor laiha mudansa.
Hatan ba kestaun ne’e Ministru Agrikultura no Pescas Mariano Assanami Sabino hatete, buat sira ne’e governu tau ona iha planu hodi implementa. Maibe tanba governu ida ne’e multi partidu ne’ebe kompostu husi partidu lima, entaun labele halo buat ida tanba ideias la hanesan.
MAP iha hanoin MTCI hamenus importasaun fos mai rai laran, para agrikultor sira nian produsaun hanesan haree bele folin iha rai laran. I nune’e agrikultor sira bele moris diak, tanba bele hetan osan husi sira nia produsaun ne’ebe sira produs iha tina-tinan. Ne’ebe sekuando MAP haruka hamenus importasaun, membru governu seluk halo kampana hasoru tanba produsaun rai laran la sufisiente para atu bele konsume ba populasaun sira.
Iha parte seluk Ministru Turismo Comersio no Industria Gil Alves da Costa hatete, ministeriu ne’e sei la hapara importasaun fos husi rai liur, tanba hare ba produsaun rai laran la to’o para populasaun sira atu konsume. Sekuando produsaun hare’e iha tinan-tinan sae, governu sei hamenus deit volume importasaun.
Tuir nia sekuando, produ saun iha rai laran la sae Governu sei nafatin importa fos para bele garante povu wainhira iha desastre naturais iha rai laran. 
Alende Evaristo da silva nudar estudante UNTL,  hatete katak, Governu tenki hapara importasaun husi rai liur bele fo benefisiu ba povu agrikultura nia produtu local ne’ebe sira kuda, wainhira politika Governu implementa ona povu kuda governu sosa ida diak maibe tenki hapara importasaun husi liur b abele hasae produsaun agrikula.  
Lia fuan  husi Marcelino Pinto nudar komunidade  hatete Governu tenki hapara  impor tasaun produtu husi liur bele hasae  ami nian  produtu local, ne’eduni husu Governu tenki hapara  importasaun husi liur. Jef

Tidak ada komentar:

Posting Komentar